از انواع چمن زن چه اندازه می دانید؟
خوش سلیقه هستید و حیاط خانه و یا باغ خود را به رخسار سبز چمنی زیبا آراسته اید. آنگاه است که با هر بار نگاه کردن در این چهره سبزپوش باغ لذتی وصف ناپذیر را تجربه خواهید کرد. البته زمانی می توانید این لذت را داشته باشید که محیط باغ سبز پوش شما در یک فضای آشفته از چمن هایی که افسار گسیخته رشد کرده اند، قرار نگرفته باشد. چمنی نیز به مانند هر گیاه دیگری زندگی نباتی خودش را دارد. این زندگی توامان با رشدی همیشگی است تا جاییکه می تواند در اندک زمانی چهره ای کاملاً آشفته برای فضای سبز پوش شما تدارک ببیند. البته اگر باغبان هوشمندی باشید، با تهیه کردن یک دستگاه چمن زن دستی و شاید مدل های برقی و بنزینی نمی گذارید تا این فضای سرسبز و زیبا در آشفتگی چمن هایی که زیاد از حد رشد کرده اند رها شده باشد.
عموم خانه باغ ها چندان فضاهای بزرگی نیستند و بهره مندی از یک چمن زن دستی برای سر و سامان دادن به فضای سبز پوش محیط خانه باغها کفایت می کند. اما امروزه ردپای سبز و زیبای چمن ها سر از محیط های عمومی مانند پارک ها و زمین های ورزشی درآورده است. فضاهای بزرگی که نیاز به مراقبت های بسیار بیشتری دارند. با یک چمن زن دستی ساده نمی توانید چنین فضاهایی را یکدست سازید. استفاده از چمن تراش های قدرتمند که با حضور موتورهای الکتریکی و بنزینی طراحی شده اند، مورد توجه چنین فضاهایی قرار می گیرد.
اما انتخاب چمن زن دستی تا نمونه های موتوری با چه الگویی صورت می گیرد؟ آیا به صرف حضور در یک باغ شخصی باید قید انتخاب نمونه های موتوری را بزنیم؟ آیا مساحت زمین سبزپوش بر انتخاب ما تاثیرگذار است؟ از طرفی چه تفاوت های میان انواع چمن زن دستی تا مدل های موتوری وجود دارد؟ مشخصه های فنی آنها کدام است و اصولاً چگونه می توانیم یک دستگاه چمن تراش مناسب با توجه به نیازها و امکاناتی که داریم را برای خودمان انتخاب کنیم؟ در این مقاله سعی داریم تا پاسخ هایی مناسب برای تمام این پرسش ها داشته باشیم. اما قبل از همه بهتر است بدانیم که دستگاه چمن تراش دقیقاً چگونه کار می کند؟
مختصری از دستگاه چمن زن
اگر نگاهی کلاسیک دارید و فکر می کنید که چمن های باغ شخصی خود را می توانید با ابزارهای دستی کوتاه کنید، انواع قیچی چمن زنی در اختیار شما قرار دارد. اما با این انتخاب قرار است تا در یک عملیات سخت و نفس گیر که گویا هرگز تمام نمی شود قرار بگیرید. در نهایت هم نمی توانید سطحی یکدست و منظم از چمن های کوتاه شده را ایجاد کنید.
انواع دستگاه چمن زن دستی تا مدل های موتوری با هدف سرعت بخشیدن در عملیات چمن زنی همراه با خلق یک فضای کاملاً یکدست و منظم شده از چمن ها ابداع شده اند. شما با در اختیار داشتن یک دستگاه چمن زن دستی سرعت عمل بسیار بالاتری به نسبت از یک قیچی ساده چمن زنی دارید و در عین حال می توانید چمن ها را به شکلی که گویا آراسته هستند کوتاه کنید.
در طراحی هر دستگاه چمن تراش، تیغه هایی مکانیکی حضور دارند. البته چیدمان تیغه ها مدر مدل های متنوعی است. لکن همه ی آنها تحت تاثیر قدرت مکانیکی تعریف شده در دستگاه چمن تراش به حرکت در می آیند. طراحی تیغه ها در دستگاه چمن تراش به شکلی است که می توانید موقعیت قرارگیری آنها را نسبت به سطح زمین تغییر دهید. از طرفی این امکان وجود دارد که بتوانید قدرت تیغه ها در برش گیاهان مانند چمن ها را تنظیم کنید. به این ترتیب امکان تراشیدن انواع گیاهانی که بر سطح زمین رشد می کنند وجود دارد.
آشنایی با انواع چمن زن
در مقدمات امر، مختصری از ساختاری که بر هر دستگاه چمن زنی حاکم است را مطرح کردیم. در این ساختار با دستگاهی آشنا شدیم که قرار است یک ردیف تیغه های مکانیکی را بر سطح زمین به حرکت درآورد. به گونه ای که قابلیت کوتاه کردن منظم همراه با تنظیم ارتفاع چمن ها را برای ما فراهم آورد. در نمونه های ابتدایی این ماشین، استفاده از نیروهای دستی همچنان حاکم است. اما با ظهور قدرت های موتوری رنگ و بوی طراحی این ماشین نیز متحول شده است. به طوری که انواع چمن زه ها را در چهار مدل طراحی می کنند.
در ادامه به بررسی هر کدام از این مدل ها می پردازیم و بررسی می کنیم که در استفاده از آنها چه امکاناتی در اختیار شما قرار خواهد گرفت. اینکه در نهایت قرار است با توجه به نوع فضای سبز پوشی که دارید، کدام مدل را انتخاب کنید.
آشنایی با چمن زن دستی
اولین ایده ها در خلق یک دستگاه چمن تراش، منجر به ابداع نمونه های تماما مکانیکی شده است که قرار است توسط نیروی دستان اپراتورها جابجا شوند. برای همین است که به آنها چمن زن دستی گفته می شود.
در طراحی یک دستگاه چمن زن دستی، الگوی تقریباً ساده ای حاکم است. تیغه مکانیکی که بر یک شاسی چرخ دار سوار هستند. این تیغه ها موازی سطح زمین قرار گرفته اند و بر اثر هل دادن و یا کشیدن دستگاه چمن زنی دستی، تیغه ها نیز به حرکت درآمده و توانایی کوتاه کردن چمن ها را پیدا می کنند.
مزایا در استفاده از چمن زن دستی
-
چمن زن دستی طراحی ساده ای دارد. این سادگی باعث خرابی های کمتر و هزینه نگهداری تا تعمیرات کمتری شده است.
-
چمن زن دستی از انواع مدل های موتوری ارزان تر است.
-
کارکرد یک دستگاه چمن زن دستی همراه با تولید صدای اندکی است.
معایب در کار با چمن زن دستی
-
در مقایسه با نمونه های موتوری، سرعت چمن زنی بسیار کمتر است.
-
در کار نیاز به نیروی انسانی برای کشیدن و یا هل دادن دارند. در زمین ها با ناهمواری های زیاد کارایی اندکی دارند.
-
ظرافت کار در یکدست شدن چمن ها کم است.
آشنایی با چمن زن بنزینی
در طرح ساخت چمن تراش ها چالش جدی در نحوه حرکت کردن آنها بر سطح زمین های پوشیده از چمن است. اگر بخواهیم متکی بر مدل هایی مانند چمن زن دستی باشیم، باید مدام دستگاه تقریباً سنگین وزن چمن زنی را هل بدهیم. بدین ترتیب عملیات چمن زنی بسیار سخت و کند خواهد شد. اما اگر یک دستگاه چمن زنی که قرار است در سطح فضای سبز پوش ما جابجا شود را به مانند هر وسیله متحرک امروزی در نظر بگیریم، پس می توانیم آنها را به موتورهای بنزینی مجهز کنیم.
چمن زن بنزینی که در اصطلاح بازاری با نام چمن زن موتوری-گیربکسی نیز شناخته می شود، نوع ماشینی شده چمن تراش های دستی است. در آنها از یک موتور غالباً تک سیلندر با عملکرد چهار زمانه برای جابجایی هر چه ساده تر و البته با سرعت بیشتر استفاده شده است. چمن تراش های بنزینی از قدرت مانور بالایی بهره مند هستند و می توانند در سطح بزرگی از فضاهای سبزپوش مورد استفاده قرار گیرند. موتور استفاده شده در طرح ساخت انواع چمن زن بنزینی غالباً در محدوده توان 4 الی 7 اسب بخار طراحی می شود. این موتورها ظرفیت تامین سرعت 3 الی 4 هزار دور در دقیقه را دارند.
مزایا در استفاده از چمن زن بنزینی
-
یک چمن زن بنزینی به مراتب از مدل های دستی در تامین قدرتی بالاتر توانمندتر است. آنها می توانند گیاهان با ساقه های ضخیم تر از چمن های باغ را نیز کوتاه کنند.
-
حضور موتورهای بنزینی برای جابجایی دستگاه چمن زن بنزینی باعث افزایش سرعت و قدرت مانور بالای آنها شده است. لذا برای فعالیت در محیط های بسیار بزرگ که قرار است با سرعت بالایی اصلاح شوند مناسب هستند.
-
حرکت یکنواخت چمن زن بنزینی که در اثر کارکرد یکنواخت موتور حاصل می شود، باعث برش هایی منظم تر و یکدست تر در سطح چمن های باغ خواهد شد.
معایب در استفاده از چمن زن بنزینی
-
موتورهای بنزینی در هر حالتی که باشند، مستعد تولید آلودگی هستند. این موضوع شاید در سطح یک فضای باز مانند باغ ها و پارک های شهری مورد توجه قرار نگیرد؛ اما برای کار کردن در یک محیط بسته تبدیل به یک نقطه ضعف بزرگ خواهد شد.
-
چمن زن بنزینی با سر و صدای زیادی کار می کند. از این رو غالباً مناسب کار در فضاهایی که آرامش محیط اهمیت دارد، نمی باشند.
-
یک چمن تراش موتوری به نسبت از دیگر مدل ها با قیمت بالاتری به فروش می رسد. از این رو چندان مورد توجه صاحبان باغ های خانگی قرار نمی گیرد.
-
شرایط نگهداری از موتورهای بنزینی تقریباً تخصصی و گاهاً بسیار سخت است. مادامیکه در صورت خراب شدن مستلزم صرف هزینه های بالایی هستند.
آشنایی با چمن زن برقی
استفاده از قدرت های موتوری در خلق ماشین چمن زنی که بتواند مستقل از نیروی انسانی در سطح زمین حرکت کند، ایده کارآمدی است. چرا که می توانیم عملیات تقریباً طاقت فرسای چمن زنی را با سرعت عمل بالاتری به انجام رسانیم. اما موتورهای بنزینی بسیار گران قیمت، پردردسر و همراه با شرایط نگهداری پیچیده ای هستند. اما آنها تنها ایده ماشینی در خلق دستگاه چمن تراش های موتوری نیستند. به موازات آنها موتورهای الکتریکی نیز حضور دارند که می توانند در ابداع انواع چمن تراش های موتوری با قدرتی متوسط اما کارآمد نقش بازی کنند.
چمن زن برقی، با حضور یک موتور الکتریکی طراحی می شود. البته چالش بزرگ آنها در نحوه تامین انرژی الکتریسیته برای راه اندازی چمن زن برقی است. استفاده از موتورهای جریان متناوب مستلزم حضور یک کابل بلند است تا دستگاه چمن زن برقی را به یک منبع برق برساند. این موضوع در جریان چمن زنی زمین های بزرگ اندکی غیرمنطقی و گاهاً غیرممکن است. پس ایده ی طراحی چمن زن برقی با استفاده از موتورهای جریان ثابت در کنار باتری هایی که قابل شارژ شدن هستند، نیز مورد توجه قرار دارد.
این چمن تراش ها با وجود قدرت موتوری، قابلیت نمونه های بنزینی را ندارند. چرا که موتورهای الکتریکی قابلیت تامین قدرت یک موتور بنزینی را ندارند. لذا عمده استفاده چمن زن برقی در فضاهای تقریباً محدود، خصوصاً نیازهای خانگی می باشد.
مزایا در استفاده از چمن زن برقی
-
بهره مندی از قدرت موتوری یک مزیت است. از این رو استفاده از آنها به نسبت از نمونه های دستی ساده تر می باشد. از طرفی غالباً در ابعاد کوچک طراحی می شوند و با وزن کمی همراه هستند. لذا باز هم می توان استفاده از آنها را به مراتب ساده تر از چمن تراش های بنزینی در نظر گرفت.
-
موتورهای الکتریکی، تولید صدای بسیار کمی دارند. لذا یک چمن زن برقی از صدای بسیار کمی در حین کار برخوردار است. پس می تواند در محیط های خانگی و یا هر فضای حساس به صدای دیگری مورد استفاده قرار گیرد.
-
کارکرد آنها عاری از هر گونه آلودگی محیطی است. لذا برای کار کردن در فضاهای سرپوشیده محدودیتی ندارند.
معایب در استفاده از چمن زن برقی
-
بزرگترین چالش در کار با چمن زن برقی، حضور کابل بلندی است که می خواهد این ماشین را بر منبع برق شهری برساند. این کابل ها گاهاً دردسرآفرین هستند. خصوصاً که در صورت آسیب دیدگی، آن هم در محیط مرطوب زمین های چمن مستعد برق گرفتگی می باشند. البته در طراحی نمونه های شارژی دیگر خبری از این کابل های مزاحم نمی باشد. اما استفاده از باتری های کم توان، قدرت و کارایی این تیپ از چمن زن برقی را تحت الشعاع قرار خواهد داد.
-
جدا از حضور مزاحم کابل های برق، تامین خود برق نیز از چالش های جدی در کار با چمن زن برقی می باشد. عموم باغ های شخصی تا فضاهای سبز شهری، دسترسی راحت به نیروی برق را ندارند. در نتیجه چندان نمی توان بر کارایی چمن زن برقی در این فضاها اطمینان داشت. -
چمن زن برقی، چه در مدل هایی که از موتورهای جریان متناوب استفاده می کنند و یا در مدل های جریان مستقیم، دارای قدرتی به مراتب کمتر از چمن زن بنزینی می باشند.
-
اگر چه طرح ساخت چمن زن برقی ساده است؛ اما در صورت خراب شدن، هزینه تعمیرات تقریباً بالایی دارد.
آشنایی با چمن زن تراکتوری
بالاترین سطح در طراحی انواع چمن تراش را باید در مدل های تراکتوری آن جستجو کنیم. زمانی که دستگاه چمن تراش قادر است تا اپراتور خود را نیز حمل کند. در طراحی مدل های قبلی با طرح چمن زن هایی همراه شدیم که می توانستند در بهره مندی از یک موتور بنزینی و یا برقی قابلیت حمل و نقل داشته باشند. اما در کارکرد تمام آنها لازم است تا اپراتورها را به دنبال خود بکشانید. این عملیات در سطح یک فضای سبز اما بزرگ چالش برانگیز است.
از طرفی افزایش ظرفیت در چمن زنی مستلزم طراحی تیغه ها در تعداد بیشتر با سایزهای بزرگتری است. در نتیجه باید قدرت موتور طراحی شده برای چمن تراش را افزایش دهیم. به این ترتیب طرح چمن زن تراکتوری برای رسیدن به یک ماشین قدرتمند چمن زنی که ظرفیت بالایی دارد، مورد توجه قرار می گیرد. این مدل ها از چنان موتور بنزینی قدرتمندی برخوردار هستند که علاوه بر تامین نیاز تیغه های بلند خود، می توانند سرنشین نیز داشته باشند. در نتیجه کار کردن با آنها خیلی ساده می شود. کافی است یکی از آنها را روشن کنید و به مانند رانندگی در یک خودروی تراکتوری شکل، در سطح زمین های چمن پوش به راه بیفتید.
مزایا در استفاده از چمن زن تراکتوری
-
این مدل از ماشین آلات چمن زنی، ظرفیت کاری بسیار بالایی دارند و می توانند یک فضای بزرگ را در اندک زمانی پاسخگو باشند. غالباً از آنها در زمین ها با ابعاد بیشتر از یک هکتار مانند زمین های فوتبال و یا گلف استفاده می شود.
-
طراحی چمن زن تراکتوری اصولاً بسیار مهندسی شده همراه با تیغه هایی که قابلیت رنج تنظیمی بالایی دارند، می باشد. از این رو می توانند در شرایطی بسیار تمیز و کاملاً یکدست شده چمن ها را کوتاه کنند.
-
چمن زن تراکتوری به شکل سرنشین دار طراحی می شود. لذا کار کردن با آنها همراه با راه رفتن های طولانی مدت نیست.
معایب در کار با چمن زن تراکتوری
-
موتورهای بنزینی سر و صدای بالایی دارند و هر چه بزرگتر می شوند، تولید صدای بالاتری خواهند داشت. یک چمن زن تراکتوری عملاً از یک موتور بنزینی با قابلیت کارکرد یک تراکتور کوچک بهره مند است. چنین تجهیزی قطعاً با تولید صدای بسیار بالایی کار می کند.
-
موتور بنزینی قدرتمند یک چمن زن تراکتوری، سطح تولید آلایندگی بالایی نیز دارد. پس برای کار در محیط های سرپوشیده مناسب نیستند.
-
قیمت بالایی دارند. لذا با هدف کار در منازل شخصی توجیه اقتصادی نخواهند داشت.
-
شرایط نگهداری سخت و تعمیرات پرهزینه در انتظار آنها می باشد.
طراحی تیغه ها در انواع چمن زن
از ساز و کار چمن زن دستی تا ایده های موتوری در چمن زن بنزینی همگی بر یک اسلوب استوار هستند. اسلوبی که می خواهد تیغه های مکانیکی را بر سطح زمین چمن پوش به حرکت اندازد تا برشی یکدست را حاصل آورد. طراحی تیغه ها در تمام چمن تراش ها بر الگوهای مکانیکی استوار است. اما همه آنها به یک شکل طراحی نمی شوند. بسته به نوع طراحی تا هدف استفاده از دستگاه چمن زن دستی و یا مدل های موتوری، دو تیپ تیغه در نمونه های سیلندری و چرخشی ساخته شده است.
-
تیغه های چرخشی حول یک محور عمودی نصب هستند. این محور عمودی تحت تاثیر قدرت موتوری دستگاه چمن زنی قرار دارد. حرکت دستگاه چمن زن دستی و یا موتوری باعث گردش این شفت عمودی شده که در امتداد آن تیغه ها را به چرخش خواهد انداخت.
-
تیغه های سیلندری که بر یک محور افقی که در موازات سطح زمین است، نصب می شوند. این تیغه ها طول کوتاهی دارند؛ اما به تعداد بالا بر محور افقی مذکور نصب هستند. گردش محور افقی تحت تاثیر جابجایی دستگاه چمن زن دستی و یا موتوری باعث چرخش تیغه ها خواهد شد.
طراحی سیستم حرکتی در انواع چمن زن
تمامی مدل ها از انواع چمن تراش با حرکت کردن بر سطح زمین سبزپوش است که عملیات برش زدنی چمن را انجام می دهند. در چمن زن دستی تا حرکتی در کار نباشد، تیغه ای به گردش در نخواهد آمد و در چمن تراش های موتوری نیز سرعت حرکت تیغه تحت تاثیر جابجایی دستگاه تنظیم می شود. در این بین نحوه جابجا شدن دستگاه چمن زن اهمیت پیدا می کند. فضای باغ مملو از درختان، بوته ها، باغچه ها و انواع سطوح با درجات شیب متغیر است. در چنین فضایی داشتن قدرت مانور بالا برای دستگاه چمن تراش وجه کلیدی در کار است. طراحی سیستم حرکتی در انواع چمن تراش بر دو الگوی دو چرخ متحرک و چهار چرخ متحرک تعریف می شود.
-
در مدل های دو چرخ متحرک تنها شاهد قدرت حرکت دو چرخ دستگاه چمن تراش هستیم. دو چرخ دیگر به حالت هرزگردی با هدف هدایت دستگاه چمن تراش طراحی شده اند. این مدل از چمن تراش ها ارزانتر هستند و از وزن کمتری برخوردار می باشند. قدرت مانورپذیری بالایی نیز دارند. اما در سطوح شیب دار و یا حرکت در زمین هایی که اندکی باتلاقی شکل شده اند، توانایی مطلوبی ندارند. -
در مدل های چهار چرخ متحرک شاهد توزیع قدرت حرکتی برای هر چهار چرخ دستگاه چمن تراش هستیم. به این ترتیب هر یک از چرخ ها حکم یک نیروی حرکتی را برای دستگاه چمن تراش پیدا می کند. این موضوع اگر چه باعث افزایش وزن و یا قیمت دستگاه چمن زنی خواهد شد؛ اما برای کار در زمین ها با شیب زیاد و یا گل آلود شده بهترین انتخاب هستند.
انواع چمن زن برای چه ابعادی از زمین سبزپوش مناسب می باشند؟
تمامی دستگاه های چمن زنی قابلیت کاملی در کوتاه کردن گیاهان با ساقه های لطیف مانند چمن ها دارند. اما همه آنها در ظرفیت کاری با سرعت اجرایی چمن زنی یکسانی طراحی نشده اند. اگر خوش حوصله باشید، احتمالاً می توانید با یک چمن زن دستی سطح بسیار بزرگی از یک فضای سبزپوش را اصلاح کنید. اما زمان بسیار زیادی را صرف انجام این کار خواهید کرد. پس بهتر است با توجه به ابعاد فضای سبزپوشی که در اختیار دارید، نوع مناسب از چمن زن را انتخاب کنید. برای این منظور انواع چمن تراش را در دسته بندی مشخصی قرار می دهند.
-
برای زمین های سبزپوش تا 500 مترمربع استفاده از یک دستگاه چمن زن دستی کفایت می کند.
-
در زمین هایی که در محدوده 500 الی 1000 مترمربع سبزپوش شده اند، بهره مندی از یک دستگاه چمن زن برقی مناسب است.
-
برای زمین های بیشتر از 1000 مترمربع که ابعاد آنها فراتر از 5000 مترمربع نمی شود، چمن تراش های موتوری بنزینی سرعت عملکرد کافی را دارند.
-
چمن زن تراکتوری نیز در نهایت قدرت با ظرفیت بالای کاری به جهت استفاده در زمین ها با ابعاد فراتر از 5000 مترمربع مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع چمن زن دستی و یا نمونه های موتوری در دسته ماشین آلات نیمه سنگین کشاورزی قرار می گیرند. در طراحی آنها تعداد بسیاری از قطعات مکانیکی درگیر با هم قرار دارند تا در نهایت بتوانند سطح چمن در فضای سبز پوش شما را یکدست سازند. لذا باید نگاه شما در انتخاب چنین ابزار ماشینی کاملا هوشمندانه باشد. اینکه بتوانید یک دستگاه چمن تراش متناسب با نیازهای خود تهیه کنید. از طرفی در امر نگهداری از این ماشین کشاورزی نیز باید مهارت های کافی را کسب کرده باشید. میان چمن زن دستی تا مدل های موتوری چندان فرقی وجود ندارد. هر دستگاه مکانیکی الزامات خودش را در امر کار تا نگهداری خواهد داشت.
نویسنده مقاله: آقای علیرضا گلی پور
